8% VAT na Internet?

Unia Europejska zachęca państwa członkowskie do obniżenia stawki VAT na internet. Czy Polska skorzysta z tej możliwości? Dziś nie wiemy i na razie dyskusji w tym temacie nie słychać. A jest bardzo ważna, niezależnie od jej ostatecznych wniosków.

Dyrektywa w sprawie wspólnego systemu VAT ma ujednolicać zasady opodatkowania VAT w całej Unii. Przede wszystkim – umożliwia stosowanie tylko jednej stawki podstawowej (w wysokości co najmniej 15%) i jednej albo dwóch stawek obniżonych. U nas stawka podstawowa (jak wszyscy codziennie boleśnie się przekonujemy) wynosi 23%. Stawki obniżone wynoszą 8% i 5%. Można je stosować tylko w przypadkach wskazanych w załączniku do dyrektywy w sprawie wspólnego systemu VAT. To dlatego podatek w wysokości 8% stosuje się np. dla usług związanych z remontem domów a produktów żywnościowych w wysokości 5%.

1 stycznia 2025 roku lista usług, do których państwa członkowskie będą mogły zastosować obniżoną stawkę podatku ulegnie rozszerzeniu. Nowe wyjątki obejmą m.in. „usługi dostępu do internetu świadczone w ramach polityki cyfryzacji, zgodnie z definicją określoną przez państwa członkowskie”. Co to znaczy, można by zapytać? Po pierwsze oczywiście – musielibyśmy taką stawkę wprowadzić do przepisów. Czego mogłaby dotyczyć? Tylko (albo aż) usługi dostępu do internetu. Niczego więcej. W szczególności nie dotyczy (w ramach tego wyjątku) usług świadczonych za pośrednictwem internetu. Chodzi więc tylko o płatności dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Ale dlaczego „w ramach polityki cyfryzacji”? Z objaśnień do dyrektywy wynika, że ma służyć cyfryzacji. Przede wszystkim – poprawie zasięgu i promocji usług dostępu do internetu. Do takiego też celu powinny być ograniczone. Czy można jednak posunąć się tak daleko, by stawki te różnicować, w zależności od różnych kryteriów? Byłoby to rozwiązanie bez precedensu, ale…

Polska powinna być idealnym kandydatem na obniżenie VAT na internet. Operatorzy inwestujący w nowe sieci narzekają, że duża część przyłączy jest niewykorzystywana. Badania rynkowe Prezesa UKE, odpowiedzialnego za telekomunikację, wskazują na cenę światłowodowego dostępu do internetu jako jedną z barier (tak miało odpowiedzieć 40,2% ankietowanych)1. Operatorzy rezygnują z gigantycznych dofinansowań, przywołując argument nieopłacalności inwestycji telekomunikacyjnych na wsi. Z drugiej strony – internet jest jednak w Polsce niewiarygodnie tani, w porównaniu z cenami innych towarów i usług. Jeden z najtańszych w Unii. Jego ceny nie rosną albo rosną znacząco poniżej inflacji. Prędkości i potrzebne na ich wzrosty nakłady tymczasem eksplodują.

Jest jeszcze jeden powód, dla którego powinniśmy tę dyskusję podjąć. Zgodnie z danymi Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego na 188 badanych krajów Polska jest na 165. miejscu, jak chodzi o stawki vat na internet. Oprócz tradycyjnie przygniecionej podatkami północy Europy – za nami są głównie kraje bardzo nieprzychylne swobodzie komunikacji. A gdzie są ci, których stawia nam się za wzór? Japonia – 10%. Korea – 10%. USA – 9%. Chiny – 0%.

Zaskoczenia nie ma. Wysoki VAT lubi tylko Minister Finansów. Nie ma wątpliwości, że polityka fiskalna skupia się obecnie na redystrybucji. Zmusza więc do poszukiwania dochodów. Obniżka VAT na internet nie jest więc „zapewne” marzeniem Ministra Finansów. Całkowicie niedopuszczalne jest jedna, by kwestię tę zostawić przypadkowi i zaniechać analizy wynikających z takiej zmiany korzyści i straty. Niższa stawka VAT oznacza wyższe inwestycje (opodatkowane). Oznacza też wyższą absorbcję finansowania unijnego w trwałe dobra, które będą pracowały i przynosiły dochody przez wiele lat. Zaoszczędzone przez abonentów pieniądze też nie znikną. Zostaną wydane na inne dobra (opodatkowane). Jakie będą więc długofalowe skutki budżetowe obniżki VAT na internet? Nie wiemy. Korzyści społeczne i gospodarcze są oczywiste.

Czas więc najwyższy przyjrzeć się temu zagadnieniu. O nim i innych tematach bliskich komunikacji elektronicznej będziemy mówić podczas Ogólnopolskiej Konferencji Operatorów Komunikacji Elektronicznej.

1. Źródło: https://www.uke.gov.pl/download/gfx/uke/pl/defaultaktualnosci/154/115/4/popc_uke.pdf