Dostęp do nieruchomości – co warto wiedzieć z perspektywy przedsiębiorcy telekomunikacyjnego

Artykuł 30 Megaustawy umożliwia przedsiębiorcom telekomunikacyjnym wystąpienie odpowiednio do właściciela, użytkownika wieczystego czy zarządcy o zapewnienie dostępu do nieruchomości m.in. w celu doprowadzenia własnego przyłącza telekomunikacyjnego lub instalacji telekomunikacyjnej budynku i świadczenia usług telekomunikacyjnych.

Zanim jednak operator zaplanuje konkretną inwestycję, warto aby sprawdził kilka informacji, ponieważ taki dostęp nie jest bezwarunkowy i musi uwzględniać kilka dodatkowych kwestii.

Ważne jest ustalenie podstawowych informacji dotyczących podmiotu zobowiązanego do udzielenia dostępu oraz wyposażenia nieruchomości i budynku w infrastrukturę techniczną czy wręcz telekomunikacyjną. Można do tego wykorzystać uprawnienie wynikające z art. 30 ust. 1e Megaustawy, poprzez skierowanie zapytania do podmiotu zobowiązanego do udzielenia dostępu. Dane jakich można się domagać dotyczą m. in. danych kontaktowych do właściciela kabla w budynku, instalacji, przyłącza, numeru księgi wieczystej dla nieruchomości i osoby, podmiotu uprawnionego do zawarcia umowy o dostęp. Termin na udzielenie odpowiedzi to czternaście dni.

Na podstawie pozyskanych informacji operator powinien znać najważniejsze informacje związane ze stanem prawnym i faktycznym nieruchomości oraz budynku. Jeżeli okaże się, że w lokalizacji jest już inny przedsiębiorca telekomunikacyjny, warto wystąpić do niego z pytaniem o możliwość wykorzystania np. miejsca w kanalizacji kablowej albo kanalizacji telekomunikacyjnej budynku, czy wręcz jak wyglądają warunki skorzystania z zasobów takiego operatora. Wynika to m.in. z regulacji Megaustawy, która przewiduje efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury przez przedsiębiorców oraz unikanie jej zbędnego dublowania.
Taki rekonesans pozwala na właściwe określenie podmiotu zobowiązanego do udzielenia dostępu oraz przedmiotu dostępu. Na podstawie pozyskanych informacji możliwe jest przygotowanie projektu czy modyfikacja planowanego zakresu żądania, np. budowa samego przyłącza bez instalacji gdy okazało się, że jest możliwe wykorzystanie zasobów innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego albo wspólnoty mieszkaniowej.
Później pozostaje już tylko przygotowanie oficjalnego wniosku o zapewnienie dostępu. Termin na podpisanie umowy od wystąpienia z wnioskiem wynosi trzydzieści dni.

Zdarza się jednak, że mimo dochowania staranności nie dochodzi między stronami do skutecznego zakończenia negocjacji i podpisania umowy. W takiej sytuacji operator ma jeszcze jedno uprawienie – wystąpienie do regulatora sektorowego o wydanie decyzji zastępującej umowę. W takim wypadku jednak istnieje konieczność udokumentowania wystąpienia o dostęp oraz przebiegu negocjacji, jeżeli takie miały miejsce.
Wniosek o wydanie przez Prezesa UKE decyzji zastępującej umowę powinien zawierać jasno sformułowane żądanie, dokumenty potwierdzające prawidłowe przeprowadzenie negocjacji z podmiotem zobowiązanym i we właściwym (negocjowanym) zakresie tj. wniosek o zawarcie umowy o dostęp, potwierdzenie doręczenia lub nadania przesyłką poleconą, dokumenty z negocjacji oraz projekt umowy z oznaczeniem kwestii spornych jeżeli strony prowadziły negocjacje. Na wymogi te wskazuje wprost art. 21 ust. 2a Megaustawy. Nie można zapomnieć o kwestiach formalnych czyli np. dołączenie pełnomocnictwa jeżeli występuje pełnomocnik oraz opłaty za nie.

W tracie postępowania Prezes UKE może wzywać strony o przekazanie dodatkowych informacji, tak aby bezsprzecznie ustalić stan sprawy. Projekt rozstrzygnięcia jest publikowany na stronie www.uke.gov.pl w zakładce bip, o czym Prezes UKE informuje strony postępowania oraz Prezesa UOKiK. W 2022 roku średni czas rozpatrzenia wniosku o wydanie decyzji dostępowej wynosił piętnaście miesięcy.

Decyzja Prezesa UKE podlega natychmiastowemu wykonaniu. Oznacza to, że na jej podstawie operator będzie mógł podejmować czynności zmierzające do realizacji swojego uprawienia. Każdej ze stron służy od niej odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za pośrednictwem Prezesa UKE w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia decyzji.