Sukcesy Kancelarii Prawnej MEDIA w postępowaniach dot. zezwoleń na zbiorowy zarząd

Wojciech Szymczak, radca prawny, Partner, Kancelaria Prawna Media
Jan Ewertowski, prawnik, Kancelaria Prawna Media

Dzięki udziałowi PIKE, reprezentowanej przez naszą Kancelarię w postępowaniach dotyczących rewizji zezwoleń na wykonywanie zbiorowego zarządu, doszło do ograniczenia zakresu części z nich. Oznacza to potencjalne znaczne oszczędności dla użytkowników praw, takich jak operatorzy kablowi – nawet 14 mln zł rocznie!

W 2018 roku aż 10 organizacji zbiorowego zarządzania posiadało zezwolenia Ministra Kultury obejmujące pole eksploatacji „reemitowanie”. Suma żądanych przez nie stawek od operatorów przekraczała 5,5% przychodu z usługi reemisji. Wiele z nich zbiorowo zarządzało jednak prawami do utworów i przedmiotów praw pokrewnych, które nie podlegają reemisji. PIKE uznało, że wszczynane przez Ministra postępowania, mające na celu przegląd zezwoleń na zbiorowe zarządzanie, będzie właściwym forum do zaprezentowania potrzeby cofnięcia zezwoleń tym organizacjom, które zbiorowo zarządzają prawami niepodlegającymi reemisji. PIKE przystąpiła zatem do tych postępowań jako organizacja społeczna. Wniosek we wszystkich sprawach sporządził i złożył pełnomocnik PIKE – r. pr. Wojciech Szymczak. Partner Kancelarii Prawnej Media konsekwentnie przedstawiał stanowiska PIKE o potrzebie cofnięcia zezwoleń w zakresie niemożliwym do wykonywania, wobec braku eksploatacji praw zarządzanych przez poszczególne OZZ na polu „reemitowanie”. W rezultacie aż 3 OZZ utraciły zezwolenie m.in. na polu „reemitowanie”, a zezwolenie kolejnych uległo ograniczeniu. Spowodowało to zmniejszenie ryzyka wnoszenia roszczeń przeciwko operatorom kablowym przez część z OZZ. Suma stawek za reemitowanie żądanych przez te OZZ, którym cofnięto już zezwolenie, sięgała 0,37% przychodu reemitentów, więc roczna oszczędność operatorów może sięgać nawet 14 mln zł!

KOPIPOL (utwory naukowe i techniczne)

Minister cofnął w znacznym zakresie udzielone zezwolenie na polach eksploatacji, na których aktywnie działają dostawcy treści audiowizualnych: nadawanie, reemisja, publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Należy podkreślić, że Minister zwrócił uwagę na podnoszony przez nas fakt, że jedyny reemitent, który wg KOPIPOL miał zawrzeć umowę z tą OZZ, reprezentuje jedynie ok. 0,08% rynku. Z kolei na polach nadawanie i publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym KOPIPOL nie zawarł żadnej umowy. Powyższe okoliczności wykazały wyraźnie, że KOPIPOL nie podjął na tych polach eksploatacji zbiorowego zarządu lub wykonywał go „w niewielkiej skali”, co stanowiło przesłankę wystarczającą do cofnięcia zezwolenia w tym zakresie.

Skalę potencjalnych roszczeń KOPIPOL może określać wniosek o zatwierdzenie tabeli, w którym żądał 0,3% wpływów reemitenta. Wniosek ten został odrzucony w 2015 roku. Również w tym postępowaniu tabelowym PIKE reprezentowali prawnicy Kancelarii Prawnej Media.

REPROPOL (publikacje periodyczne i zawarte w nich utwory)

Minister cofnął zezwolenie w zakresie pól eksploatacji nadawanie, w tym przewodowo, bezprzewodowo, cyfrowo, analogowo lub satelitarnie oraz reemitowanie. W zakresie pola reemitowanie REPROPOL żądał 0,05% wpływów.

W toku postępowania wskazywaliśmy, że zbiorowy zarząd na ww. polach eksploatacji nie jest możliwy, ponieważ nie ma na nich miejsca eksploatacja zarządzanego przez REPROPOL repertuaru. Stowarzyszenie REPROPOL rzeczywiście nie podjęło zbiorowego zarządzania na polach eksploatacji nadawanie i reemitowanie, ani nie przedstawiło jakiegokolwiek planu zmiany tej sytuacji w najbliższej przyszłości. Stanowiło to przesłankę uzasadniająca cofnięcie zezwolenia w zakresie tych pól eksploatacji.

SAiW Copyright Polska (utwory literackie, naukowe, publicystyczne, encyklopedyczne)

Minister cofnął w części zezwolenie udzielone na rzecz SAiW „Copyright Polska”, w tym na polach eksploatacji nadawanie, reemisja i publiczne udostępnienie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Ta OZZ żądała od reemitentów stawki w wysokości 0,02% wpływów.

W toku postępowania wskazywaliśmy, że na SAiW „Copyright Polska” w żaden sposób nie wykazało wykonywania zbiorowego zarządzania na polach eksploatacji nadawanie i reemitowanie. Co więcej, w przedstawionej przez tę OZZ propozycji nowego brzmienia zezwolenia, w ogóle pominięto te pola. Na tej podstawie Minister stwierdził, że organizacja ta nie zamierza wykonywać zbiorowego zarządzania na tych polach, a zatem cofnięcie zezwolenia w tym zakresie jest uzasadnione.

Związek Producentów Audio-Video (fonogramy i wideogramy)

Minister ograniczył zezwolenie udzielone na rzecz ZPAV do tzw. wideogramów i fonogramów muzycznych, tym samym efektywnie ograniczając możliwość żądania od przedsiębiorców działających na rynku audiowizualnym opłat w zakresie pozostałych praw pokrewnych przez tę OZZ.

Niezależnie od powyższego, decyzja Ministra została zaskarżona przez PIKE. W ocenie reprezentowanej przez KPM Izby zezwolenie ZPAV powinno bowiem zostać cofnięte, m.in. na polu eksploatacji reemitowanie, względem wszystkich wideogramów i fonogramów.

ZPAV we wniosku o zatwierdzenie tabeli żądał 0,3% wpływów reemitenta – w ocenie PIKE bezpodstawnie; wniosek ten został odrzucony w 2016 roku. Również w tym postępowaniu Izbę reprezentowali prawnicy Kancelarii Prawnej Media.

Pozostałe OZZ

KPM, w imieniu PIKE, działa aktywnie także w pozostałych postępowaniach przeglądowych, mających na celu zmianę lub cofnięcie zezwoleń na zbiorowe zarządzanie. Tam, gdzie nie doszło do uwzględnienia postulatów Izby, decyzje zostały zaskarżone. Ponadto prawnicy KPM reprezentują interesy reemitentów także w postępowaniach sądowych z udziałem OZZ, zwłaszcza broniąc przed niezasadnymi roszczeniami SFP, SAWP i ZASP. PIKE uczestniczy także w postępowaniu tabelowym z wniosku SAWP, gdzie nieprawomocnie oddalono wniosek o zatwierdzenie tabeli wynagrodzeń. Partner Kancelarii Prawnej Media – r. pr. Wojciech Szymczak – wsparł Izbę w sformułowaniu uwag do opinii biegłego w tej sprawie.

Podsumowanie

Stawki żądane od reemitentów przez OZZ, wciąż posiadające zezwolenia na tym polu, kształtują się w okolicach 5% wpływów z reemisji. Jest to jednak pułap już o 0,37% niższy, dzięki naszemu aktywnemu udziałowi w postępowaniach przeglądowych.

Najbliższe miesiące przyniosą odpowiedź, czy trend ten utrzyma się i kolejne zezwolenia OZZ zostaną cofnięte w całości, bądź w części, co spowoduje dalsze obniżenie ww. stawki. Niezależnie od ostatecznego rezultatu postępowań przeglądowych, w dalszym ciągu będziemy stać na straży interesów przedsiębiorców telekomunikacyjnych (a pośrednio również abonentów) także w indywidualnych postępowaniach wszczynanych przez OZZ.

Osoby zainteresowane tematyką, przedstawioną w artykule, zapraszamy do kontaktu z sekretariatem Kancelarii Prawnej Media – mail: sekretariat@kancelaria.media.pl, telefon: 535 656 013.