Obowiązek zatrzymywania danych o ruchu i lokalizacji w celu zapobiegania lub zwalczania naruszeń w postaci nadużyć na rynku – niezgodny z prawem UE

20 września 2022 roku TSUE wydał wyrok w sprawie zatrzymywania danych o ruchu przez operatorów świadczących usługi łączności elektronicznej. Wynika z niego, że prawo Unii nie zezwala na zatrzymywanie danych w uogólniony i niezróżnicowany sposób. Tym bardziej nie jest dopuszczalne, aby przepisy krajowe nakładały na jakiekolwiek podmioty taki obowiązek.

Oznacza to, że obowiązujące w Polsce przepisy nakładające na operatorów obowiązek uogólnionego i niezróżnicowanego zatrzymywania danych są ewidentnie niezgodne z prawem unijnym. Wyrok ten nie daje podstaw do bezpośredniego uchylania się od obowiązku zatrzymywania danych, ponieważ polskie przepisy nakładające ten obowiązek pozostają w mocy. Mimo to, w razie ewentualnego postępowania czy nałożonej kary, operatorzy chcąc zakwestionować obowiązek będą mogli powołać się na ten wyrok. Mimo, że sprawa wprost dotyczyła francuskiego systemu prawnego, znajduje bezpośrednie przełożenie na polskie realia. Sądy krajowe powinny więc uwzględnić stanowisko TSUE w tej sprawie.

Warto dodać, że sąd odwołujący zabiegał o tymczasowe utrzymanie takich przepisów w mocy przez pewien czas. Argumentował, że to pozwoliłoby uniknąć niepewności prawnej i tymczasowo ułatwić wykrywanie i ściganie przypadków wykorzystywania informacji poufnych. Jednak zdaniem TSUE, skoro przepisy te nie są zgodne z prawem Unii, w żadnym razie nie mogą pozostawać w mocy.

TSUE wyjątkowo dopuszcza zatrzymywanie danych w sytuacji, gdy wynika obowiązek zatrzymywania danych nałożony jest przez ustawodawcę w celu ochrony bezpieczeństwa narodowego, tj. gdy istnieje poważne, rzeczywiste zagrożenie dla tego bezpieczeństwa.